Wie zijn fotografie niet in dozen opbergt, maar in plaats daarvan de openbaarheid zoekt, krijgt in het gunstigste geval reacties en ook vragen.
De meest gestelde vraag waar ik mee te maken krijg is: ‘Waarom fotografeer je oudere mensen?’
Het is deel van mijn werk om zo’n vraag serieus te beantwoorden en dat probeer ik ook, maar niet zonder eerst een wedervraag te stellen: ‘Bedoel je soms mensen van mijn eigen leeftijd?’
Dan valt er vaak even een ongemakkelijke stilte waarna de vraagsteller zich verduidelijkt door te stellen dat er op zich niets mis is met het fotograferen van oudere mensen, maar waarom toch zo naakt of in lingerie? Dat zit ze dan toch niet helemaal lekker, al weten ze vaak niet goed uit te leggen waarom.
Misschien is het te vergelijken met hoe wij als kinderen niet echt konden accepteren dat onze ouders seks hadden, terwijl we er toch zelf het product van waren.
Ik leg dan uit dat ik op mijn twintigste meisjes en jongens van mijn eigen leeftijd fotografeerde en dat mijn interesse voor mijn eigen generatie nog steeds overheerst – dat mijn thema als het ware met me is meegegroeid.
Hoewel de vraagsteller vaak aangeeft dat mijn antwoord bevredigend is, denk ik toch vaak van zijn of haar gezicht af te lezen dat er meer van mij werd verwacht. De commentaren die ik soms op fotografie sites krijg geven vaak een duidelijker beeld.
Af en toe zie ik mensen kwaad worden en zich te buiten gaan in negatieve kritiek omdat ze vinden dat mensen met een ouder lichaam hun kleren aan dienen te houden, zeker voor een camera. Een galeriehoudster in Edinburgh ging zo ver om op artreview.com te beweren dat zowel mijn modellen als ik ziek en pervers waren, zonder verder uit te leggen waarom.
Laatst had ik het nog over dit onderwerp met een collega die nog een jaar of vijf ouder is dan ik. Hij fotografeert uitsluitend meisjes van rond de twintig. Ik vroeg hem of hij wel eens geconfronteerd werd met de vraag waarom hij jongere meisjes fotografeerde. Nee, die vraag kreeg hij nooit en zou dat wel het geval zijn, dan wilde hij simpelweg antwoorden dat het ‘onderwerp’ hem natuurlijk wel wat moest doen, anders was er geen reden een camera beet te pakken.
Ik geloof dat ik toen op mijn beurt ook niet zo heb doorgevraagd.
Natuurlijk ben ik er voor 100% van overtuigd dat wat ik doe vanzelfsprekend is, althans voor mij. Toch zoek ik heel soms naar bevestiging in het werk van anderen die leeftijdsgrenzen verleggen, maar dan vind ik maar een handjevol fotografen en in hun oeuvre komt het werken met ouderen vaak slechts voor als een gimmick, een eenmalige tentoonstelling, met veel pers.
De behoefte even te willen provoceren lijkt te overheersen, zeker omdat ze zich na afsluiting van hun ‘ouderenprojectje’ weer met volle overgave storten op het fotograferen van The Young and the Beautiful.
Ik kan me daar wel iets bij voorstellen. Niet bij de provocatie, want in dat licht weiger ik mijn fotografie te zien, maar ik fotografeer zo nu en dan ook jongere mannen en vrouwen met ideale maten en dat zijn vaak de foto’s die het best verkocht worden, vooral in de VS, en de inkomsten daarvan betalen dan voor het peperdure transport via UPS voor de terugkeer van de werken die niet zijn verkocht.
Is zo’n tentoonstelling eenmaal voorbij dan zie ik op het Internet recensies en mijn verkochte werken worden daar nooit in genoemd, wel de foto’s die niemand wilde hebben en dat zijn zonder uitzondering de foto’s van mensen met de minder ‘perfecte’ lijven.
De kritieken zijn vaak lovend. Mijn werk wordt in de VS, maar ook in Rusland steeds vaker inzet bij het bevechten van bestaande seksuele conventies door mensen die zich ongemakkelijk voelen in deze – tegen de wetten van de zwaartekracht in – naar jeugd en perfectie verlangende cultuur.
Dat kan me soms een euforisch gevoel geven. Als fotograaf wil je dat je werk gebruikt wordt in een debat, welk debat dan ook, maar als ik ’s avonds laat in bed mijn financiële situatie overzie, dan ebt die euforie snel weer weg.
Dat is overigens niet verkeerd, want dat houdt me wel met beide benen op de grond.
